Vô sinh (hiến muộn – interfiliti) là hiện tượng thiếu hoặc mất khả năng sinh sản, xảy ra trong khoảng 10% các cặp nam nữ muốn có con. Theo định nghĩa của Tổ chức y tế thế giới, tất cả những người trong độ tuổi sinh nở, có quan hệ tình dục thường xuyên (2 - 3 lần/tuần), không sử dụng biện pháp tránh thai mà không thụ thai trong vòng 12 tháng được gọi là vô sinh. Vô sinh xảy ra ở cả nam lẫn nữ. Theo nghiên cứu, khoảng 30 - 40% trường hợp là do vợ, 10 - 30% do chồng, 15 - 30% do cả hai vợ chồng và khoảng 10% là không rõ do ai.
Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh vô sinh. Có các nguyên nhân gây bệnh vô sinh đến từ nam giới, cũng có các nguyên nhân gây bệnh vô sinh đến từ nữ giới. Và dưới đây là những nguyên nhân cơ bản gây bệnh vô sinh ở nam giới và nữ giới
Các nguyên nhân gây bệnh vô sinh
Nguyên nhân gây bệnh vô sinh từ nam giới
Theo nghiên cứu, có tới 30% trường hợp vô sinh là do nam giới. Vậy đâu là các nguyên nhân gây bệnh vô sinh ở nam giới?
- Là nguyên nhân từ các tuyến như tuyến yên, tuyến dưới đồi. Hệ thống hoạt động các nội tiết tố liên quan với nhau khá phức tạp và khi mất cân bằng nội tiết tố, suy giảm tuyến yên, tuyến dười đồi...sẽ làm sự sinh tinh thất bại, làm giảm số lượng tinh trùng hoặc không có tinh trùng. Từ đó dẫn tới vô sinh ở nam giới.
- Do quá trình thụ tinh bị chặn. Ống dẫn tinh, mào tinh hoàn, ống dẫn tinh và tổn thương niên đạo. đều dẫn đến chứng rối loạn tinh dịch, từ đó ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của đàn ông.
- Nhiễm tr.ùng đường sinh sản: Là nguyên nhân khá phổ biến, như viêm tuyến tiền liệt, viêm mào tinh hoàn, viêm tinh hoàn, viêm niệu đạo…đều là thủ phạm của bệnh vô sinh ở nam giới
- Chức năng tinh hoàn không bình thường, hoặc nhiễm sắc thể bất thường (thường gặp là hội chứng Klinefelter và hội chứng XYY) cũng là những nguyên nhân thường thấy gây bệnh vô sinh.
- Một số nguyên nhân khác như: suy dinh dưỡng, bệnh cạch cầu, thiếu máu, sử dụng chất kích thích (thuốc là, rượu chè, ma túy, café…), viêm tuyến tiền liệt, viêm túi tinh….cũng là nguyên nhân gây ra suy chức năng tình dục dân đến bệnh vô sinh.
- Nguyên nhân gây bệnh vô sinh cũng có thể là do một số bệnh như: Tinh hoàn không hạ xuống làm giảm khả năng của tinh dịch; Bệnh quai bị sau khi dậy thì sẽ gây viêm tinh hoàn và giảm số lượng tinh trùng; Bệnh lao và hoa liễu làm viêm tắc ống dẫn tinh. Các trường hợp này đều có thể làm tinh dịch đến mức gần như không có
- Các vấn đề như tuổi tác, xạ trị, thiếu rèn luyện thể chất, ô nhiễm môi trường, tăng giảm cân bất thường…đều là tác nhân gây bệnh vô sinh.
Nguyên nhân gây bệnh vô sinh ở nữ giới
Ngày nay, ngày càng có nhiều trường hợp nữ giới mắc bệnh vô sinh. Nguyên nhân chủ yếu là do:
1. Sử dụng một số biện pháp tránh thai
- Uống thuốc tránh thai kéo dài: Bình thường, thuốc tránh thai không có ảnh hưởng gì đến sức khoẻ của bạn cũng như khả năng sinh con. Nhưng việc sử dụng thuốc tránh thai kéo dài cũng có thể gây khó có thai, thậm chí là vô sinh.
- Đặt dụng cụ tử cung: Nếu như việc đặt dụng cụ tử cung bình thường và không gây ra viêm nhiễm thì nó không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của bạn. Nhưng nếu xảy ra viêm nhiễm thì có thể làm bạn mắc bệnh vô sinh. Bình thường, dụng cụ tử cung là hoàn toàn vô khuẩn, vì vậy khi viêm nhiễm tử cung hay âm đạo thì nó là điều kiện để vi khuẩn từ ngoài vào trong dễ gây viêm nhiễm và rong kinh. Vì vậy, trước khi đặt vòng thì cần điều trị các viêm nhiễm phụ khoa nếu có.
- Phụ nữ hút thuốc lá, sử dụng ma túy, cafein: Trong thuốc lá có chất nicotin làm co mạch và giảm cung cấp máu, gây rối loạn chức năng hoạt động của bộ phận sinh dục và có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh vô sinh ở nữ giới.
- Nhiễm trùng tiểu khung: Viêm tắc vòi trứng, nếu bị viêm tắc vòi trứng thì trứng và tinh trùng không thể gặp nhau để thụ tinh được. Từ đó bạn có thể bị vô sinh.
2. Những vấn đề với tử cung
- Viêm niêm mạc tử cung: có thể làm cho niêm mạc tử cung phát triển trong những ngày rụng trứng và có thể dẫn đến dính.
- U xơ tử cung, polip tử cung.
- Lạc nội mạc tử cung: Bệnh lạc nội mạc tử cung gây đau bụng lúc có kinh, trứng rụng bất thường và loa vòi không bắt được trứng.
- Cổ tử cung bị viêm, sẹo, không tiết dịch nhày, khoét chóp để lại sẹo.
3. Những vấn đề với buồng trứng
- Những vấn đề với buồng trứng: Bất cứ rối loạn nào làm cho noãn không phát triển hoặc làm cho trứng không đủ chín, hay chín mà không rụng đều có thể là nguyên nhân dẫn đến vô sinh.
4. Nạo phá thai nhiều lần
- Do nạo phá thai nhiều lần. Nạo phá thai nhiều lần sẽ làm thảnh tử cung mỏng đi, và gây khó khăn cho việc thụ tinh và bao bọc thai nhi. Rất nhiều phụ nữ sau vài lần nạo thai đã bị vô sinh do tắc vòi trứng hoặc viêm dính buồng tử cung. Đây là nguyên nhân khá phổ biến gây bệnh vô sinh ở nữ giới hiện nay. Do đó, nếu chưa muốn có con, tốt bạn nên sử dụng một biện pháp ngừa thai thật an toàn để dự phòng khả năng bị biến chứng vô sinh sau nạo thai.
5. Nguyên nhân khác
- Một số nguyên nhân khác dẫn đến tỉ lệ hiếm muộn, vô sinh ở nữ giới ngày càng tăng: Phụ nữ lập gia đình trễ hơn và muốn có con ở tuổi lớn hơn. Một số bệnh lý liên quan đến nội tiết có thể gây vô sinh như bệnh bướu cổ, bệnh gan, thận, thượng thận…Mãn kinh sớm, kinh nguyệt không đều…đều được cho là nguyên nhân gây bệnh vô sinh.
Lời khuyên: Các bạn nên thay đổi những thói quen sống không lành mạnh như hút thuốc lá, uống rượu, không nên ăn nhiều dầu mỡ, nó sẽ ảnh hưởng đến khả năng ham muốn tình dục của bạn, nên kiểm tra sức khỏe trước hôn nhân để biết mình có mắc bệnh vô sinh hay không, nên tập thể dục thường xuyên, quan hệ tình dục an toàn. Nên trao đổi về cuộc sống tình dục với bạn đời để hiểu biết và phối hợp với nhau. Nên kiểm tra sức khỏe nam/phụ khoa định kỳ 3 tháng/1 lần.
Trên đây là những chia sẻ của phòng khám đa khoa Thái Hà về “các nguyên nhân gây bệnh vô sinh”. Nếu bạn còn thắc mắc hay cần tư vấn về các nguyên nhân gây bệnh vô sinh, xin các bạn vui lòng nhấp chọn “Bác sỹ tư vấn” chát trực tiếp với các chuyên gia của phòng khám đa khoa Thái Hà.